साहित्य Archives - Page 4 of 8

कविताः साना दुःखले आर्ज्याको मूलुक हैन

२०७७ पौष २७

बाबुराम प्रचण्डले रुकुममा बम पड्काएर जनता तर्साएर विपीले जेलमा किताब लेखेर बनाएकाे गिरीजाले कलकारखाना बेचेर बनाएकाे शेर बहादुरहरुको जिब्रोमा करेन्ट लागेर केपी ओलीले १४ बर्ष जेल, महाकाली बेचेर सडकमा गाईजात्रा देखाएर बनाएको देश हैन ।। सुर्य बहादुरले धनकुटा मात्रै बनाएर कमल थापाले ब्याटमिन्टन खेलेर बनाएको किर्तिनिधी विष्टले सिहंदरबार आगो लगाएर उपेन्द्र र राजेन्द महत्तोले मधेसमा झण्डा र टा...

कवि रमेशचन्द्रको पुस्तकको परिचर्चा

२०७७ पौष १९

धनकुटा । पत्रकार तथा कवि रमेशचन्द्र अधिकारीको कविता कृति ‘बुढो गौंडा र इष्टेनीहरु’ को परिचर्चा कार्यक्रम धनकुटामा आयोजना गरिएको छ । मिसन पोइट्रीको आयोजनामा गरिएको कार्यक्रममा अधिकारीको नविन पुस्तकमा समावेश गरिएका कविताबारे कवि तथा भाषाविद्हरुले समिक्षा तथा समालोचना गरे । सो अवसरमा भाषाशास्त्री प्रा.डा. टङ्कप्रसाद न्यौपानेले परिवेशबाट उठान गरिएको कृतिभित्र समग्र मुलुकप्रतिको चिन्तन, समसामयिक परि...

पाख्रीवासका राईको ‘ट्रान्जिट’ विमोचन

२०७७ पौष ०७

धनकुटा । धनकुटाको पाख्रीवासका युवा साहित्यकार चकेन्द्र राईद्वारा लिखित ट्रान्जिट उपन्यास विमोचन गरिएको छ । मोरङको केरावारी–२ जेफाले फेदी विहिवारे वजारमा एक कार्यक्रमकाबीच उपन्यास विमोचन गरिएको हो । जेफाले साहित्यिक डबली केरावारीले आयोजना गरेको कार्यक्रममा वडाध्यक्ष धनवहादुर लिम्वु, धनकुटाका पत्रकार संजयसन्तोषी राई, युवा साहित्यकार राज मांङ्गलक, प्रकाश दिप्साली र केरावारी साहित्य कला विकास केन्द...

कविता: म निशब्द छु

२०७७ मंसिर २९

चारैतिर निराशाको बादल मडारिएर पनि आफू निस्पट्ट अध्यारोमा जिउने शक्ति आर्जन गर्दै जब अस्तित्वको लागि अस्तित्व संघर्ष गर्छ तब, मनभित्रको हुन्डरी तुफान बनी मष्तिस्कमा प्रवेश गर्दा सामिप्यताको खोल ओडेर आशाको दियो जलाउनेहरु पराई बन्दा झुटो मुस्कानको जाल बिछ्याउनेहरु अनि सकुनिको पासा फ्याक्नेहरु प्रेत बनि नाच्न थाल्दा व्याख्या गर्ने शब्द छैन त्यसैले त म निशब्द छु ।

कविता : शिक्षा

२०७७ मंसिर २१

युग हो आज, ज्ञान विज्ञानको आवश्यकता सम्पत्ति भन्दा, शिक्षा ठूलो सन्तानलाई दिएको सम्पत्ति, छ नासवान शिक्षा दिएमा, हुनेछौ महान सुर्य बिना, उज्यालो हुँदै नहुने सृष्टिको क्रम, चल्दै नचल्ने चेतना छैन भने, तिमीलाई कस्तो रु शक्तिको सिमा छैन, अरुमा शिक्षाको जस्तो शान्ति सिर्जना, यश, किर्ति शिक्षाले दिन्छ , नौलो जिन्दगी विकासको प्रेरणाको, स्रोत हो यो विवेकी, ज्ञानी बनाउने मन्त्र हो ।

कविता: सम्बन्धहरुको समापन

२०७७ मंसिर ०७

फ्रिजमा राखेर चिसिएका समानहरु झै अनायासै किन चिसिए आज हाम्रा समबन्धहरु ! मैले सोचे थे प्यारको आग बालेर उपहारमा तिमिलाई सुगन्धित रागहरु दिउला तर अफसोच, समयको बतास, आँधी भएर आयो र निभायो हाम्रा सम्बन्धहरु सेलाएको चिसो पानी झै अनि बनायो खरानी हाम्रा सम्बन्धहरुलाई फ्रिजमा राखेर चिसिएका समानहरु झै गरेर अनायासै आज चिसिए हाम्रा सम्बन्धहरु ! पहिला पहिला कति धेरै तात्तिएका थिए ...

कविता : शिक्षा

२०७७ मंसिर ०३

युग हो आज, ज्ञान विज्ञानको आवश्यकता सम्पत्ति भन्दा, शिक्षा ठूलो सन्तानलाई दिएको सम्पत्ति, छ नासवान शिक्षा दिएमा, हुनेछौ महान सुर्य बिना , उज्यालो हुँदै नहुने सृष्टिको क्रम, चल्दै नचल्ने चेतना छैन भने, तिमीलाई कस्तो ? शक्तिको सिमा छैन, अरुमा शिक्षाको जस्तो शान्ति सिर्जना, यश, किर्ति शिक्षाले दिन्छ ,नौलो जिन्दगी विकासको प्रेरणाको ,स्रोत हो यो विवेकी, ज्ञानी बनाउने मन्त्र हो ।

लघु कथाः निर्णय

२०७७ कार्तिक १९

डोल्मा र रितेश चिकित्साशास्त्र पढ्ने सहपाठी र मिल्ने साथी पनि हुन् । एक अर्कालाई पढाईका दुख–सुख साटासाट गर्छन् । डोल्को थातथलो सोलुखुम्बुको कुनातिर छ । पर्वतारोहीहरूका भरीया बाको अलिकति सहयोग र अलिकति फ्रिसिपमा डाक्टरी पढ्न पाएकी हो । विहार, दरभङ्गाको रितेश भने विदेशी छात्र कोटामा नोबेल अस्पतालमा पढ्न आएको छ । रितेशको घर परिवार धरै नै धना्ढय छ । दुबैको पढाई, उमेर, रुचि मिले । मन पनि मिल्यो । इन...

लघु कथाः बालिको सुचिकार

२०७७ कार्तिक १६

दशैं नजिकिदै थियो । चंखेलाई कामको चटारो धेरै थियो । भएभरका गाउँका मानिसका कपडा सिउनु छ, भनेर धेरै चिन्ता लागिरहेको थियो । चंखे असल र इमानदार दर्जी थियो । बर्षभरि सबै गाउँका मानिसको बालिमा लुगा सिउने मानिस थियो । यसरी उसको दिनचर्या चलिरहेको थियो । लुगा सिलाएवापत सालमा एक पटक दुई चार मुरी धान भित्र्याउँथ्यो । उसको जीवन सजिलो थिएन । छोरा काले र गोरेलाई भने उसले ससुरालीमा राखेर दर्जी काम सिकाएको थिय...

दशैं प्रार्थना

२०७७ कार्तिक ०९

महाकाली महागौरी तिमी ब्युँझ है अति भो अत्यचार यो तिमी रोक है सन्त्राषमा छ सारा विश्वमा किन देख्दिनौ छद्मभेषी असुरलाई किन नाश गर्दिनौ महाकाली महागौरी... आदि शक्ति तिमी हौ भगवती माता ब्रम्हाण्डको जननी हौ हर्ताकर्ता आमा भई सन्तानको दुःख किन हर्दिनौं ? जीउँदै मरेको जुनी भो किन बुझ्दिनौ? साक्षत् स्वरुपको सबुत देउ है अशक्त भए मानव जाती कल्याण गर है विजयको ध्वजापताका लहराउन पाउँ जन जन...

दशैं आयो

२०७७ कार्तिक ०६

हुईया हुईया सररर हुईया, सरर हुई मचाई–मचाई खेलौला भनेको थिए लिङ्गे पिङ लिङ्गो मर्काई–मर्काई हो चा चा हुई ...... दशैं आयो यो पाली नि पाइन है जान म त घर कोरोनाको डर छ रे नि पस्न दिन्न रे नि घर खसी काटी भुटन, मासु, रक्ती चिउरा मोलेर खाउला भनी साचेको थिए हाती–हाती गनेर बुढा हजुरबा र माले देको आशिष लिन्छु भनि आमा–बुवा सम्झी भाई बहिनी राखे लुगा किनि अविरसँगै दही मोलि मुसेका राता टीक...

लघु कथा: बुवाको विवशता

२०७७ कार्तिक ०२

वैशाख महिना थियो । वसन्त ऋतुको आगमनसँगै गाउँ–घर हरियाली थियो । नयाँ वर्ष नयाँ उमंगले गाउँ घरमा रमाइलो छाएको थियो । गाउँभन्दा अलि पर देवीथानमा मेला लागेको थियो । गाउँघरका ठिटा–ठिटीहरु हाँसखेल गर्दै रमाउँदै मेलामा जाने आउने गरिरहेका थिए । सानीलाई भने भित्र–भित्रै अमिलो, नमिठो लागे जस्तो कता–कता नरमाइलो लागिरहेको थियो । उसले सोच्दै थिई बुबा माझाघरे काजीकोमा जानु भएको थियो । हजुरबुबाको पालादेखिको का...

चेलिको चित्कार कहिले सुन्ने सरकार

२०७७ आश्विन २३

कोही भन्छन् छोटो लुगाको कारण हुन्छ बलात्कार तर किन यहाँ पुरा शरिर ढाक्नेकै हुन्छ बलात्कार फेरि भन्छन् जवानी देखाउनेहरू जिम्मेवार तर किन यहाँ चार वर्षका बालिकाको हुन्छ बलात्कार फेरि भन्छन् घरदेखि बाहिर जानु ठीक हुँदैन तर किन यहाँ घरभित्रै हुन्छ बलात्कार फेरि भन्छन् आधुनिकता धेरै भएमा हुन्छ बलात्कार तर किन यहाँ गाँउले महिलाहरूकै हुन्छ बलात्कार फेरि भन्छ सरकार रोक्नुपर्छ बलात्कार ...

कविता: गरिब भनि नगरिदिनु हेला

२०७७ आश्विन १०

धनी र गरिबले खाने गाँस अनि त्यो गासँको मिठास फरक होला तर भोक दुबैको एउटै हुन्छ । गरिब भनि नगरिदिनु हेला बिन्ती छ हरेक चिजलाई पैसामा मोलतोल नगरिदिनुहोला । धनी र गरिब मरेपछि मलामीको लर्कन फरक होला तर बाँच्दाको मुटुको धड्कन एउटै हुन्छ । गरिब भनि नगरिदिनु हेला बिन्ती हरेक चिजलाई पैसामा मोतलोल नगरिदिनु होला । धनीले फेर्ने सासमा पैसाले थुपारिदिएको सहास थुप्रै होला अनि गरिबले फेर्ने...

खोज्दै जाऊ मेरो जन्मभूमी धनकुटा

२०७७ आश्विन ०५

जहाँ आधा पेट खाए पनि बाँच्न सकिन्छ । आफ्नो कोही नभएनी हाँस्न सकिन्छ । जीवनको मज्जा लिई बाँच्न सकिन्छ । खोज्दै जाऊ मेरो जन्मभूमी धनकुटा त्यही भेटिन्छ । त्यहाँ अनेकतामा एकता देख्न सकिन्छ । सबको हातमा हात काँधमा काँध भएको भेट्न सकिन्छ । खोज्दै जाऊ मेरो जन्मभूमी धनकुटा त्यही भेटिन्छ । जहाँ माया आदर र सत्कारको संगम देख्न सकिन्छ । धर्म, कर्म र मर्म सिक्न सकिन्छ । ईतिहास, वर्तमा...

कथा: साईबर प्रेम (भाग-२)

२०७७ भाद्र २६

रोमानियाको राजधानी बुचारेष्ट बसेको पनि ४ वर्ष वितिसकेछ । मलाई नेपाल जाने हुटहुटी थियो । अझ भनौ मेरो प्यारो गाउँ शुक्रबारे । स्थानीय सरकार आएपछि भएको परिवर्तन मैले सामाजिक सञ्जालमार्फत धेरै पटक देखेको थिए । “आई लभ शुक्रबारे” लेखिएको भ्यूटावरबाट शुक्रबारे बजारको सुन्दर दृष्य मेरो सपनामा हजार पटक आएको थियो । सपना चाँडै यथार्थमा बदलिने थियो । किनकी, मेरो नेपालको लागि फ्लाइट यहिँ जुलाई २६ मा थियो । ...

लघु कथाः सरु

२०७७ भाद्र २६

परीक्षा हलबाट निस्कनासाथ मैले उसलाई फोन गरे । “हेल्लो ! तिमी कहाँ छौ ?” मेरो प्रश्न । “गेट बाहिर छु ।” उसको जबाफ । परीक्षा लेखिसकेर बाहिर निस्कनेहरुको भिडबाट म स्कुलको गेटतिर लम्कदै थिए । वरिपरि थुप्रै मान्छेहरु थिए तर पनि म एक्लै भए झै कोहीसँग नबोली अघि बढेँ । परीक्षाका विषयमा समूह-समूहमा भएका छलपmलमा मैले कुनै चासो देखाइन । कोही परीक्षा बिग्रियो भन्दै थिए । कोही परीक्षा ठीकै भयो भन्दै थिए ।...

अनलाईन गजल प्रतियोगितामा चिरन्जिवी सिग्देल प्रथम

२०७७ भाद्र २१

धनकुटा । सल्लेरी साहित्य सङ्गम धनकुटा र राईटर ईन्टरनेशनल (युएसए) को संयुक्त आयोजनामा आयोजित खुला अनलाइन गजल प्रतियोगितामा ललितपुरका चिरन्जिवी सिग्देल प्रथम भएका छन् । प्रतियोगिताको घोषित नतिजा अनुसार बाराकी सरु बस्नेत द्वितीय, झापाका हरि पराजुली तृतीय घोषित भए । यस्तै, प्रोत्साहन पुरस्कार ओखलढुङ्गाका छिरिङ् शेर्पा अविरल र धनकुटाका सुर्य चापागाईले प्राप्त गरेका छन् । गत मोती जयन्तीको अवसरमा आयोज...

कविता: आमा

२०७७ भाद्र २१

मेरो खुशी फूल जस्तै फलाउन तिमी हाँगा भएर फैलिरह्यौ अधेरोमा आफैलाई सल्काउँदै मलाई सधै उजेलोमै राखिरह्यौ हरेक रात तिमीले भन्ने गरेका बीररसका कथाहरु सुन्दै निदाए र सपनाभरी साहसिक युद्ध लडिरहे ए आमा तिमीलाई गुमाएपछी यतिबेला सम्झनाको बाढीसँगै बगेको छु तिम्रा दिव्य सन्देश जस्ता ती नीतिकथाहरुलाई सिरान हालेर निदाउने गरेको छु ।

कथा: साईबर प्रेम (भाग-१)

२०७७ भाद्र १४

फेसबुकमा रिक्वेस्ट आयो । केटीको नामबाट आएपछि स्वभावैले मैले प्रोफाइल खोलेर हेरे । पढे लेखेको सुझ–बुझ राम्रो भएको जस्तो लाग्यो ।पोष्टहरु निकै गम्भिर र व्यवहारीक थिए ।एउटा राम्रो बुझाई भएको समझदार केटीको जस्तो । रिलेशनमा छ कि भनेर त्यो पनि चेक गरे । केही उल्लेख थिएन । म्युचल फ्रेण्डमा चाहि २४ जना जति थिए । केटी न हो भनेर एक्सेप्ट पनि गरी हाले । “रोमानिया” भन्ने देशको दृश्यहरु पनि देख्न पाइयो । ...

कविता: न्यायको खोजी

२०७७ भाद्र ०२

म निदाएको बेला स...पना देख्दिन किनकी मस्तिष्कका सबै पाना पोतिएको छ रातो रगतले , हो रातो रगतले जो उनको कमलो शरीरबाट कसैले निचोर्यो त्यो रात म ब्युँझेको बेला केही सुन्न सक्दिन किनकी सुनले सजिने कानका भित्ता-भित्तामा गुन्जिदै छ अझै ती चित्कारहरु जो त्यो कालो ,अँध्यारो रातले आफुभित्र समाएर राख्यो नयाँ आयाम खोज्ने मेरा नयनहरु केही हेर्न सकिराख्या छैन किनकी आँखा खोल्ने बितिक्कै आउछ ...

बिग्रिएपछि मति

२०७७ साउन २२

मति बिगारी बोल्यौ झुट, नठानी दुनियाँ के भन्ला नि अन्धकार भयो भविष्य कठै, लाला र बालाको पनि । (१) झुक्यो शिर नाबालकमाथि बोलेर नै मिथ्या बोली गल्ती थियो त एक कयौंको भयो चरित्र हत्या पनि । (२) लगाई एक अर्कोलाई लाल्छना आफू पन्छने जुक्ति व्यर्थै कहलियो कुकर्मझै, कथित क्षण भरको युक्ति । (३) खोस्दा गुँडबाट बलले, भक्कानिदै बिलौना गर्दा तिनी बुझेनन् न्यानो काखमै खुशी छन् भनी तिनले पनि । (४) थ...

लघुकथा: अहम

२०७७ साउन १९

नरेश उस उमेरमा अहमताले टम्म भरीएका मानिस हुन् । अहंकार र घमण्ड दाँया बाँया साथै लिएर हिँड्दथे । ओल्टेकोल्टे हेर्दैनथिए,आफ्नै तालमा गजक्क पर्दथे । निकै राम्रो र रवाफिलो पोस्टमा उनको जागिर थियो । कडा थिए । कर्मचारी डरले थुर्थुर हुन्थे । समय काल र शासन व्यवस्था पनि उस्तै थियो । त्यसले पनि सघाएकै हुनुपर्छ । छर-छिमेकी पनि सम्मान र अदबले बोल्थे । त्यही भएर होला उनी आफू आँफैँलाई निकै ठूलो ठान्थे । घरी...

कविता: कोरोना महामारी

२०७७ साउन १८

घन्क्यो संकट धुन यो जगतमा सन्त्रासको वेगले बढ्दै छन् दिन रात विश्व भरमा लाखौँ बिरामी मरे बाँझो भैदियो उर्बरा धरणी यो मान्छे बिचल्ली किन ? बुज्दैछैन करुण भाव यसले मान्छे रुवायो किन ? बाटैमा अनि बस्छ जो मनुज यो आशा भरोसा गरी जान्छु आश्रम त्यै भनेर झुपडी रित्ता भकारी भरी छोयो रे अब विश्वमा दिन-दिनै मान्छे गयो मासिन को हेर्ला अब त्यो गरिब जनको कस्तो विपद्को दिन । सङ्घार् नाघिसक्यो निचो...

धनकुटाका पत्रकार अधिकारीको कविता संग्रह सार्वजनिक

२०७७ साउन १७

काठमाडौं । धनकुटाका पत्रकार तथा कवि रमेशचन्द्र अधिकारीको कविता संग्रह ‘बुढो गौंडा र इष्टेनीहरु’ शनिवार काठमाडौंमा सार्वजनिक गरिएको छ । शिल्पी थिएटरमा आयोजित कार्यक्रममा वरिष्ठ साहित्यकार तथा संस्कृतिविद् तुलसी दिवसले कविता संग्रह सार्वजनिक गरे । कार्यक्रममा साहित्यकार दिवसले ‘बुढो गौंडा र इष्टेनीहरु’ कविता संग्रहले पूर्वाञ्चलको पुरानो मुकामको रुपमा रहेको धनकुटा बजार अर्थात गौडालाई उजागर गरेको ब...

कविता: बन्दाबन्दी

२०७७ साउन १६

पलाएका आशा दिनदिन सबै जेलिन पुगे रमाएका गल्ली पलपल गरी टाढिन पुगे दुख्यो पोल्यो छाती कटकट गरी यो तन पनि दबाई के होला भनिकन सखारै खोजे पनि न मिल्ने भो सुक्खै न त प्रिय हुने जीवन अहो ! न आसैमा बाँच्ने न त अवनिमा सार्थक भयो कसोरी के गर्ने छटपट भई पिल्सन पुगी झरे अश्रू थोपा तपतप गरी जीवन लुकी । पुरा बन्दाबन्दी जगतभर आजै छुटि गए कि बाल्ने हो ज्योती कि त मधुरमा चेतन बढे । सुनौलो क्री...

लघुकथा: नानुमैयाँको बाँध

२०७७ साउन १२

बुहारी नानुमैयाँले पकाएको सासु, ससुराले नखाने भए । नखाइदिए ता तैबरी, जेठाजु, देवर उचाली समाज बसाउने भए । नानुमैयाँलाई अर्जुनको जिम्मा लाउने भए । आफूलाई जत्ति नै दह्रीली भनिठाने पनि नानुमैयाँका बाँध फुटे । यस्तै बाँध यस अघि दुईखेप फुटेका हुन् । एकपटक माइतीघर छाडेर श्रीमान श्यामको घर भित्रिदा र अर्कोपटक श्यामको अकाल मृत्यु हुँदा । त्यसपछिका दुर्वचन उसले पचाउँदै ल्याएकी हो । छोरीचेलीको जात । आफू घ...

हाम्रो राष्ट्रिय झण्डा (कबिता)

२०७७ साउन ०४

झण्डा, यो झण्डा कति महान छ झण्डा हाम्रो राष्ट्रिय झण्डा, गोर्खालीको झण्डा कति सुन्दर छ झण्डा, नेपालको झण्डा नेपाली हुँ म भन्ने पहिचान बनाई विश्व सामु नौलो गरिमा चिनाएको लुकाएको छ यसले नेपालको ब्यथा गुम्सिएको छ यसमा नेपालीको गाथा सजिएको छ यो चन्द्र र सुर्यले रंगिएको छ यो से.रा.नि. ले झण्डा यो झण्डा कति सुन्दर छ झण्डा नेपालको झण्डा गोर्खाली हुँ भन्ने स्वभिमान जोगाई वीर हुँ म एउटा भ...

कविताः प्राण प्यारीको चिठ्ठी

२०७७ जेठ २७

प्राण प्यारा ! असिम माया आज अन्तिम पटक बिन्ति बिसाउँदैछु हजुर आज भूलक्कड नभइदिनु है कयौ दिन भो रित्तो हात फर्कनु भो पसिनाको झोला बोक्ने दिन पर्कनु भो तर के गर्नु हजुर चारो च्याप्न नपाएर बचराहरु भोकमरीमा परिसके बिहान जसोतसो नूनपानीले छाक टर्यो बेलुकी अबोधहरुको आन्द्राले सारङ्गी रेट्ने छ भोलीको गर्जो भोली नै टारुँला बनिबूतो गर्न खै कहाँ पो जाउँ र म सर्बत्र बन्दाबन्दी छ हजुर त उज्य...

कविता : नेपाली पहिचान

२०७७ जेठ १२

देश यो देश हो यो देश सगरमाथाको देश हो देश भन्दा पनि यो नेपाल हो वीर गोर्खालीको पहिचान हो हिमाल, पहाड र तराईका खोलानाला,डाँडाकाँडा र मैदानको सुन्दर शान हो यो देश देश त्यत्तिकै बनेको होइन पुर्खाहरुको त्याग र संघर्षको बलिदानले बनेको हो वीर गोर्खाली राजा पृथ्वीनारायण शाहको देन हो र हामी सबै यहि देशमा जन्मिएका छौ अनि यहि देशमा हुर्किएर, यहि देशमा बसेकाछौ यहि देशको माटोमा खेलेर नेपाली...

कविता: भत्किएका सपनाहरु कल्पनामा पूरा गरिरहेछु

२०७७ जेठ ०१

भत्कन लागेको मेरो झुपडीमा मुसल धारे झरिले हिर्काउदा तपतप छानाबाट तप्किएको तप्कानले मझेरीमा परेका खोबिल्टा पुर्न हरेक दिन बिहान रातो माटो र हरियो गोबरले मिलाई-मिलाई लिप्दै गर्दा एउटा चिटिक्क परेको टिनको छानो र राता इट्टा जोडेर सिमेन्टले कहिलै न भत्कने गरि चिल्लो बनाएर प्लास्टर गर्न हरेक बिहान देखेका सपनाहरु पूरा गर्न पुर्खाको प्रसाद मानी बाजेले दिएको अंश साहुकोमा धितो राखेर जा...