साहित्य Archives - Page 7 of 8

मानार्थ दर्जा दिईएकोमा राष्ट्रकवि घिमिरे खुशी

२०७४ माघ २७

काठमाडौँ, २७ माघ । राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरेले नेपाल सरकारले आफूलाई नेपाली सेनाको मानार्थ सहायक रथीको दर्जा दिएकामा खुशी व्यक्त गर्नुभएको छ । मन्त्रिपरिषद्को शुक्रबारको बैठकले राष्ट्रकवि घिमिरेलाई उक्त दर्जा दिने निर्णय गरेको थियो । लैनचौरस्थित निवासमा रासससँग कुरा गर्दै देशमा अनुशासन रहेको एक मात्र संस्था नेपाली सेना रहेको जनाउँदै देशको माटो र गरिमाको रक्षाका लागि सबै एकजुट हुनुपर्ने बताउ...

अविरल जनसाहित्य यात्रामा साहित्यकार नेपाल

२०७४ माघ १२

काठमाडौँ, १२ माघ। राष्ट्रिय जनसांस्कृतिक महासंघको संयोजन र जनसाहित्यिक मञ्च नेपालको व्यवस्थापनमा सञ्चालित ‘अविरल जनसाहित्य यात्रा’ को ४३ औँ शृङ्खलामा आज साहित्यकार एवं राजनीतिज्ञ प्रदीप नेपालका एक दर्जन प्रतिनिधि कविता प्रस्तुत गरिएको छ । साहित्यकार नेपालले ‘बिदाइ १’, ‘बिदाइ २’ र ‘अन्तर्राष्ट्रिय गीत’ शीर्षकका आफ्ना कवितावाचन गर्नुभएको थियो भने उहाँका केही कविता अन्य कविले वाचन गर्नुभएको थियो । उ...

साहित्यकार परिचयपत्र वितरण अन्तिम चरणमा

२०७४ माघ १०

काठमाडौँ, १० माघ। नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको साहित्यकार परिचयपत्र दिने कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ । प्रतिष्ठानका सदस्य मातृका पोखरेलले परिचयपत्रसँग सम्बन्धित कार्यविधिसहितको प्रतिवेदन संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उडड्यन मन्त्रालयलाई बुझाइसकेको र अबको केही समयमा नै परिचयपत्र वितरण गर्न सकिने बताउनुभएको हो । अहिलेसम्म पनि राज्यले साहित्यकारलाई पहिचान दिन नसकेको हुनाले परिचयपत्रको व्यवस्था गर्...

बाँसमा (कविता)

२०७४ कार्तिक १३

हँसियाको टुप्पोले खोपेर बाँसघारिको एउटा बाँसमा किन लेख्यौ मेरो नाम ? धेरै वर्षपछि बाले काट्नुभयो त्यही बाँस र टाट्नो बनाउनुभयो । बाख्राको घाँस थामेर उभिँदा उमिँदै मेरो नाम खोपिएको बाँसले बनेको टाट्नो यसपालिको वर्षात नसकिँदै मक्किएर ढल्यो मक्किन बाँकी बाँसको टुक्रामा अझै थियो मेरो नाम, त्यही टुक्रा झोसेर बाल्नुभो आमाले अँगेनोमा आगो र भुट्नुभो मकै भट्मास । आगोले बाँस डढेप...

राष्ट्रप्रति समर्पित हुन राष्ट्रकविको आह्वान

२०७४ आश्विन २३

काठमाडौं,२३ असोज । राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरेले स्रष्टाहरुलाई राष्ट्रप्रति समर्पित हुन आह्वान गरेका छन् । राष्ट्रकवि घिमिरेले हरेक सचेत नागरिकहरु राष्ट्रप्रति जिम्मेवार हुनुपर्नेमा पनि जोड दिए । कालिका एफएमको १५ औं वार्षिकउत्सवको अवर पारेर सोमबार काठमाडौंमा आयोजित कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उनले साहित्य सृजनाको माध्यामबाट मुलुकलाई समृद्ध बनाउन सबै स्रष्टाहरुको ध्यान जानुपर्ने पनि उल्लेख गरे ...

वाल अधिकार (कविता)

२०७४ भाद्र ३०

आजका हामी वालवालिका हौ भोलीका कर्णधार । पढ्न लेख्न पाउनु पर्छ यो हो वाल अधिकार । शिक्षाले तय गर्दछ विकाशको बाटो निर्माण गर्दछ पुर्वाधार । वालक हामी स्कुल जान्छौ पढ्न र लेख्नलाई । भविष्य हामी निर्माण गर्छौ उज्यालो देख्नलाई । शिक्षा हो हाम्रो ज्ञानको ज्योति शिक्षा नै वालकको अमुल्य मोति । शिक्षित भए वालक हामी विकाशको वाटो खन्ने छौ । देशको लागी वोझ नभई उत्कृष्ट नागरिक वन्ने छौ...

युवाको अभियान, रक्तदानमा योगदान (कविता )

२०७४ भाद्र २२

आजको हाम्रो युवा अभियान हुनेछ रक्तदानमा योगदान । युवा हामी एक जुट भई तयार छौ गर्न रक्तदान । एक एक युवा मिलेर हामी गर्ने छौ रक्तदान । बचाउँछौ हामी विरामीलाई गरेर रक्तदान दिनेछौ हामी नयाँ जिवन गरेर रक्तदान । स्वार्थ हाम्रो केही छैन, मिलेर गर्छौ रक्तदान । रगत अभाव भएर कति, अकालमै जान्छ है विरामीको ज्यान । आजको हाम्रो युवा अभियान पु¥याउँ रक्तदानमा योगदान । कोही रगत अभावले मर्न ...

लेउती बगर र टोपी (कविता)

२०७४ भाद्र २२

किनारमा उभिएर बगर नियालीरहेको एउटा अनुहारलाई म प्रश्न गर्छु हुनसक्छ अलिकति खुसी थोरै वेखुसी सहितको सुस्केरा बगाउँदै बाढीले थुपारिदिएको बालुमा अनुमान नापीसकेपछि जवाफ यस्तो छ म यतिबेला लेउतीको बाढीलाई इश्वर सम्झिरहेछु । आधा रातमा बगाउन सक्थ्यो सपना देख्ने आँखा बलुवा सोहोर्ने हात र भोकाईरहने पेट बग्न सक्थ्यो यी सवै लुकाउने घर जस्तै आकृति तर जोगाएरै बग्यो भेल अब बालुवा बेचेरै क...

तिम्रो घर तिमी बनाउ (कविता)

२०७४ भाद्र ०१

तिम्रो घर तिमी वनाउ मेरो घर म आफै बनाउँला नि । तिम्रो घर वरपर तारजाली तिमी लगाउ मेरो घर वरपर म आफै लगाउँला नि । तिम्रो संसार तिमी वसाउ मेरो संसार म आफै बसाउँला नि । तिमी खुसी वन अनि म पनि त वनुँला नि । तिमी खुसी छु म भनि भन अनि म पनि त भनुँला नि । तिम्रो मायाँ अजम्वरी वनाउ अनि म पनि त वनाउँला नि । तिमी आफु रम्न सिक अनि म पनि त रमुँला नि । तिमी आफु हाँस्न सिक अनि म पनि त हा...

रमेशचन्द्र अधिकारीको कविता ‘विवश परिवेश’

२०७४ साउन २६

ऊ सडक छेउ लर्खराईरहेछ वाच्नको लागि गुहार मागिरहेछ सास धान्न सकिनसकि घिस्रिरहेछ बटुवाको हुल उसलाई नियाल्छन् सहानुभुतिका भावमा सुम्सुम्याउ“छन् सहयोग मापनका यन्त्र झिक्छन् उसको नाकको लम्बाइ नापिन्छ मुखामुख गर्दै कोहि नाक लामो भयो भन्दै थिए कोहि छोटो भन्दै थिए सेन्टीमिटरमा नाकको साइज नमिलेपछि ओठ लेप्र्याउदै बाटो लागे बटुवाहरु भन्दैथिए, नाकको आकार मिलेन रे त्यसैले सहयोग गर्नै मिल्...

ढुङ्गाको डाइनामिट (कविता)

२०७४ साउन २३

म ढुङ्गेनी पहाडको लुङघ्रेङ् गाउमा जन्मिएको लुङबेका ! मेरो घर खेत बारी आँगन सबै ढुङ्गेनी पाखामा अडिएको छ ठिक अहिले यतिबेला पनि मेरो वरीपरी ढुङ्गै ढुङ्गा मात्र छ। वाभोलुङ मिबोकलुङ चेन्जेलुङ सेन्छेलुङ फक्ताङलुङ वदाक्लुङ खेदाक्लुङ यी अनेक ढुङगाहरुको बीचमा म उभीएको छु । म संग धेर जोडी नखोज म कबिता लेख्दा लेख्दै यी अनेक ढुङगाको अनगीन्ति डाइनामिट पड्किन सक्छु । सोच ! ...

चन्द्र सुर्य (कविता)

२०७४ साउन १९

उदाई रहेछ सुर्य पुर्व आकाशमा हर दिन अनि उदाई रहेछ चन्द्रमा पश्चिम आकाशमा हर रात । तर यि दुवै एक आपसमा कहिल्यै भेट गर्दैनन कहिल्यै नजर जुधाउँदैनन न त कहिल्यै कहिल्यै मायाँ नै लाउँछन । यी दुवै पल-पल तड्पि रहेका छन एक आपसमा समाहित हुन जसरी नदीका दुई किनारा जसरी चुम्वकका दुई ध्रुव । तर यी दुवै लाचार छन त्यसैले यो दुनियाँलाई आफ्नो व्यथा अनी व्यासको दुरी कुनै वेदना अनि कथा नसुनाई...

उत्तम लिम्बुको कविता ‘गाउँ’

२०७४ साउन १८

फुलमान दाइ कुन दु:ख बिसाउन गाँउ छाेडेर के-लाई अायौ? याे खाडिमा तिमी पनि। सुनेकाे थिएँ तिमीले पुज्ने देवीथानकाे देउताहरु अाफु भित्रकाे इश्वर हराएर ढुङ्गा मात्रै बनेका छन् रे! सँधै एकनाश सुसाउने नम्फुवा खाेला यसपाली त मायामारी बढ्यो भन्छन् सुनेका थिएँ अाधा कित्ता बगर भा छ बाँकि बचे अाधा जति तल्सिङ्गले दिएनन् र! खडेरी छ भन्दै थिइन् सानीमाले हुनेखानेहरु सहरतिरै बसाईँ सर...

तिम्रो प्रश्न मेरो प्रश्न (कविता)

२०७४ साउन १७

नदी किनारमा भेट भएको दिन मेरो आँखामा हेर्दै पखाल्यौ एक अञ्जुली अनुहार तिमीले छोएपछि पनि उँधै बगिरह्यो रिसले फन्किएर उक्लिएन पानी पहाडतीर । तिमीले टेकेपछि पनि एक्लै हिंडिरहेको बाटो भागेन जंंगलतिर भिरतीर एकान्ततिर उसैगरि पु¥यायो गन्तव्यमा हाम्रा पाइतालाहरु तिम्रा चीसा हातहरु सेकाउँदा निभेन आगो मानिरहे सल्किन दाउराहरु बाँडिरह्यो तातो सम्बन्ध दुवैलाई र रातले एउटै मूल्यमा उस्तै स...

कुन मन्दिर छ र त्यस्तो ? (कविता)

२०७४ साउन ०७

कुन मन्दिर छ र त्यस्तो ? जहाँ रगत वलि दिनु भनि भन्छन भगवानले । कुन मन्दिर छ र त्यस्तो ? जहाँ दलित तिमी नआउ भनि भन्दछन भगवानले । कुन मन्दिर छ र त्यस्तो ? जहाँ पैसा भेटी माग्दछन भगवानले । कुन मन्दिर छ र त्यस्तो ? जहाँ पशु र पन्छिको वलि देउ भनि भन्दछन भगवानले । कुन मन्दिर छ र त्यस्तो ? जहाँ रगतले रंगाउनु मलाई भनि भन्दछन भगवानले । कुन मन्दिर छ र त्...

युगका स्वरहरु (कविता)

२०७४ साउन ०६

चुल्ठोमा सिउरेर चमेली गुँरास अाफ्नै मात्र नभन्नु छातिमा राखेर पहाड हिमाल अाफ्नै मात्र नभन्नु हत्केलामा बाेकेर माटाे देश अाफ्नै मात्र नभन्नु। देश नभएर पनि खुशि छन् बादलका लस्करहरु देश नभएर पनि स्वतन्त्र छन् चराका हुलहरु देश नभएर पनि हाँसेका छन् फुल नभनिएका फुलहरु। एउटै रुखले सत्य थाम्ने भए किन उम्रनु हजार वृक्षहरु? एउटै साँझले जुनी वित्ने भए किन उदाउनु लाख दिनहरु? साथि! ...

तिम्रो आगमन पछि (कविता)

२०७४ साउन ०६

तिमी कस्तो-कस्तो भएर आयौ सम्झनाको स्केचमा ! कहिं कतै नदेखिएको कसैलाइ थाहा नभएको नयाँ क्राफ्ट या अबिस्कार जस्तो जब तिमी हावामा आकार भएर आयौ तब मलाइ थाहा भयो यी प्रत्येक आकार भन्दा अझ पृथक आकार पनि हुँदो रहेछ । जब सुने त्यो पहिलो आवाज तब लाग्यो किन यो यति प्रेमिल छ जब देखे त्यो पहिलो तस्बिर तब लाग्यो किन यो यति सुन्दर छ ? यी प्रत्येक अनुभबले सिकाउने जीबनको बिशिष्ट लय एक उ...

नारीको बेदना (कविता)

२०७४ साउन ०४

मैले तिमीलाई जन्म दिएँ दश धारा दुध पिलाएँ । मेरो कोमल छातिमा राखि मायाँ गरेँ तिमीलाई । कतै मैले गर्ने मायाँमा केहि कमी त भएन ? कि त मैले पिलाएको दशधारा दुधमा, अमृतको सट्टा कुनै विष त थिएन ? किन तिमी आफ्नै चेली माथि गलत नजर राख्छौ । तिमीलाई खाना पकाई खुवाउने म, तिम्रा जुठा भाँडा माझ्ने म, तिम्रा लुगा धुने म । किन तिमी हामी माथि हेला गरिरहेछौ, तिमी दुर्गा काली सरस्तीको पुजा गरे...

तिम्रै हुँ म भन्दै गयौ तिमी टाढिएर (गजल)

२०७४ आषाढ ०८

तिम्रै हुँ म भन्दै गयौ तिमी टाढिएर झुटको खेती गर्दै गयौ तिमी साटिएर मान्छे हो कहिलेकाही कुरा मिल्दैन नि । झगडा त्यो सोच्दै गयौ तिमी तातिएर सानो कुरो सोध्नु थियो तिमीलाई आज नदेखे झै गरि गयौ तिमी ठाटिएर । टुट्दै थियो स‌‌‌न्सार जोडिन गाह्रै थियो ढुङ्गा लाग्छ भन्दै गयौ तिमी आतिएर माया यो चोखो हुन्छ भन्थे सबै मलाई देखेँ दागै दागले गयौ तिमी ढाकिएर ।

‘मेरो मधुशाला’ उपन्यास समाजको सजीव चित्रण

२०७४ जेठ १३

काठमाडौ। साहित्यकार गगनसिंह थापाको चौंथो कृति ‘मेरो ‘मधुशाला’ उपन्यासले समाजमा मद्यपानले पारेको प्रभावको सजीव चित्रण रहेको टिप्पणी साहित्यकारले गरेका छन् । आज यहाँ आयोजित ‘मेरो ‘मधुशाला’ उपन्यास सार्वजनिकिकरण एवम् अन्तरसंवाद कार्यक्रममा समीक्षकहरुले मध्य र सुदूरपश्चिमको समाज, भाषा, संस्कृति र सभ्याताको चित्र उपन्यासमा भेटिने बताए । उनीहरुले उपन्यास भाषा र साहित्यका दृष्टिले उत्कृष्ट रहेको बताए...

स्थानीय चुनाव आयो (कबिता)

२०७४ जेठ ११

स्थानीय चुनाव आयो.....परिवर्तन रमाईलो गरायो । दुईदशक स्थानीय चुनाव खाली थियो बल्ल-बल्ल पहिलो चुनाब संविधानले दियो नयाँ हाम्रो संविधानले परिवर्तन ल्यायो दरवारको अधिकार गाउँ सहर आयो स्थानीय चुनाव आयो.....परिवर्तन रमाईलो गरायो । दलित छानौ अल्पसंख्यक महिलालाई छानौ चुनाव चिन्ह कुन चाहि हो अरुवाट जानौ शान्त स्वभाव बिवेकशिल शान्त छवि भाको आजसम्म समाजको सेवा गर्दै आको स्थानीय चुनाव आयो...

सपना त उहि हो नि (कविता)

२०७४ बैशाख २४

रुप फेरियो रंग फेरियो सपना त उहि हो नि, वाचा फेरियो कसम फेरियो तर, सपना त उहि हो नि । भावना फेरियो मर्म फेरियो तर, गजल कविता उहि हो नि, शव्द फरक अर्थ फरक तर, वोली त उहि हो नि । आयो देशमा गणतन्त्र अनी संविधान तर, नेपाल उहि हो नि, आयो वन्दुक थरिथरि तर, वारुद गोली उहि हो नि । नयाँ जमानाको नयाँ परिवेश तर, सोचाइ उहि हो नि, परिवर्तन लेर्खाइ मात्र तर, संस्कार संस्कति उहि हो नि ।

वरिष्ठ साहित्यकार श्यामप्रसाद शर्माको निधन

२०७४ बैशाख २४

काठमाडौँ । वरिष्ठ साहित्यकार श्यामप्रसाद शर्माको आज बिहान ४ बजे कमलादीस्थित आफ्नै निवासमा निधन भएको छ । अल्जाइमरलगायत रोगबाट पीडित ९८ वर्षीय शर्मा नेपाली प्रगतिशील साहित्यिक क्षेत्रका एक अगुवा व्यक्तित्व हुनुहुन्थ्यो । शर्मा राणा शासन विरोधी आन्दोलनका लागि सत्याग्रह आन्दोलनमा पनि सामेल हुनुभएको थियो । प्रगतिशील लेखक सङ्घका अध्यक्ष मात्रिका पोखरेलका अनुसार शर्माको पार्थिव शरीरलाई बिहान १० देख...

नवबर्ष एक औपचारिकता (कविता)

२०७४ बैशाख ०५

सोचाई उहि पुरानो, गराई उही पुरानो हिडाई उही पुरानो, हेराई उही पुरानो, बर्ष मात्र नयाँ सबै पुरानो, त्यही पुरानोको थुप्रोबाट सकि नसकी नव बर्षको औपचारिकता मनाइरहेछु, यथास्थिती जालोमा आफै बेरिएर अनेकन सुदुर सपना सजाईरहेछु, मान्छेको सार्थकता नबुझेर केवल दिवस मनाईरहेछु सस्कृतिलाई माया गर्ने म एउटा भिन्न सस्कृति पछ्याईरहेछु भोज भतेर पार्क अनि डान्स बारहरुमा बिदेशी महंगा मदिराको, सुन्दर बोतल ...

पबित्र माया (गजल)

२०७३ चैत्र २९

पबित्र मायाको बिउ सधैं रोप्दा मैले । धोकाको फुल सधैं फुलाउने तिमी ।। तिम्लाई आफ्नै सम्झी बिश्वास गर्दा मैले । मेरो बिश्वासको डोरो चुडाउने तिमी ।। बेसाहारा थियौ तिमी साहारा दिदा मैले । आफै बस्ने घर बस्ती भत्काउने तिमी ।। आफुलाई रित्ताउँदै तिम्रो पोल्टो भर्दा मैले । आज मलाई कंगाल बनाई रमाउने तिमी ।। जिन्दगी धितो राखी तिम्लाई खुशी द...

वसन्तको उदय (कविता)

२०७३ चैत्र २७

वसन्तको उदयसँगै वोटविरुवाहरु हरियाली छाए, अति शुन्दर मौसम मानी कोईलीले मिठो गित गाए । वसन्तको मन्ध झोक्कासँगै गुँरास फुल्दा आनन्दको संसार भनी, मायाँलु जोडीले गीत गाए । वसन्तको पालुवासँगै जोडी ढुकुर जस्तो, मायाँलु जोडीले आफ्नो संसार वसाए । वसन्तको आगमनसँगै मायाँका मुहानहरु रसाए, वसन्त नै हो कि जस्तो लाग्दछ मायाँको यो मौसम । वसन्तलाई ...

बोलेको बोली.. (गजल)

२०७३ चैत्र २७

बोलेको बोली छाडेको गोली कहिल्यै फर्किन्न जूनतारा टिपि तिमीलाई दिने भो बचन म दिन्न सोचेको जस्तो भइदिने भए फूलैमा राख्थे कि तिमीलाई भनि कोसेली स्वरूप स्वर्ग नै झार्थेकि सपना आखिर सपनै हुन्छ तिमीलाई त्यो म दिन्न नदिए पनि यी कोरा सपना नपार मन खिन्न बोलेको बोली.................. यी सारा बाचा नदिए पनि निरास चाहिँ नबन तिमी जे भन भोग्न तयार छु लाछी त नभन बगेको खोला उडेको प्राण ...

तिमिलाई के भो (गजल)

२०७३ चैत्र १५

म पीडामा बाचु कि खुसिमा तिमिलाई के भो म आधिमा बाचु कि झुसिमा तिमिलाई के भो जसरी म बाचु आज त्यो मेरो आफ्नो मर्जि होसमा बाचु या बेहोसीमा तिमिलाई के भो मेरो घरको दियालो तिमिले बाल्दिने होइन उज्यालो बाचु या अध्यारो तिमिलाई के भो बाटोमा म एकलै भए नि मैले नै हिड्नु पर्छ यात्रा लामो होस या छोटो तिमिलाई के भो कट्छ दुई दिने चोला यो अब त यस...

जवानीको जादु (गजल)

२०७३ चैत्र १४

तिमी जस्तो अरु छैन त्यसैले त पर्खि रहे ! जवानीमा जादु देखे र त माया छर्कि रहे !! जीन्दगीको सारा हिस्सा,अनायासै सुकि जादा ! के हिउद के बर्षाद झरि बनी बनि दर्कि रहे !! समयले पात सरी,लत्याएर टाढा फ्याक्दा ! धेरै डाडा काटे पनि यहि ठाउँ फर्कि रहे !! तिमीलाई मन पराउनु ठुलै पाप भयो अरे ! कुबिचार समाजको कुरा सुनि चर्कि रहे !! तिमी जस्तो अ...

सानु (कविता)

२०७३ चैत्र ०४

गाउँ वेसी र रोधि घर धाउदै छौ कि सानु, लै–वरीको भाका हाली गाउँदै छौ कि सानु । तिमी बिना अधुरा छन, उराठ लेक–वेसी, सुवास्नाको हरियाली, छाउदै छौ कि सानु । बाह्र हाते पटुकीमा गुन्यु–चोली, लाउदै छौ कि सानु, टारी खेतको रोपाई पनि धाउदै छौ कि सानु । नदेखेको धेरै भयो, फेरियौ की सानु, बस्छौ तिमी क्षितिज पारी, अजम्वरी माया प्रिरती लाउदै छौ कि सानु । &n...

भ्रष्टाचार नियन्त्रणको बिषयमा कविता प्रतियोगिता

२०७३ माघ २५

धनकुटा । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको २६ औँ स्थापना दिवसको अवसरमा मंगलवार धनकुटामा भ्रष्टाचार नियन्त्रण र सुशासन प्रर्वद्धन विषयक कविता प्रतियोगिता गरिएको छ । धनकुटा स्थित अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको क्षेत्रीय कार्यालयले माध्यमिक विद्यालय स्तरीय कविता प्रतियोगिता गरेको हो ।जिल्लाका आठ विद्यालयले भाग लिएको प्रतियोगितामा गोकुण्डेश्वर बालमन्दिर माविका छात्र रोशन राई प्रथम, भाषा माविका...