आठपहरिया जातिको वाडाङ्मेट चाड सुरु

धनकुटा । आठपहरिया जातिको महान चाड वाडाङ्मेट सोमबारबाट सुरु भएको छ । धनकुटा नगरपालिका क्षेत्रमा मूख्य बसोबास रहेका आठपहरिया जातिले मूख्य पर्वको रुपमा वाडाङ्मेट मनाउँने गर्छन् । मंसिरे चाडको रुपमा पनि लिईने यो पर्व कार्तिक शुक्ल पूर्णिमादेखि १५ दिनसम्म धुमधाम मनाउँने गरिन्छ ।

पुत्र लाभ भएको परिवारमा बराहमाङ र मार्गाहामाङलाई साक्षी राखेर दिर्घायूको कामना गर्दै जन्मोत्सवलाई हर्ष बढाई गरी मनाउने चलन छ । बिगत एक बर्षको अवधिमा मृत्यु भएका व्यक्तिको पितृकार्य यो चाडसँगै सक्ने परम्परा छ । जुठो बारेर बसेकाहरुले पितृकार्य सकी दुःख भुलेर हर्सोल्लासपूर्वक वाडाङमेट मनाउँने गर्छन । वाडाङमेट सकिएपछि मृत्यु भएकाको काजकिरिया सक्न अर्को सालको वाडाङमेट पर्खिनुपर्ने चलन छ ।

धनकुटाका आठपहरियाहरुले सुनसरीको बराहक्षेत्र धाम पुगेर पितृकार्य गरी फर्कने गर्छन् । पितृकार्यका लागि हिडेरै जाने र हिडेरै आउँने चलन रहेको किरात आठपहरिया समाजका जिल्ला सचिव सन्देश आठपहरियाले बताए । ‘मान्छे मरेको घरका परिवार र आफन्त हिडेरै बराहक्षेत्र पुग्ने र हिडेरै फर्किएर आउँने चलन छ ।’ संगालोखबरसँग उनले भने–‘बराहक्षेत्र जाने क्रममा आहालेमा बास बसेर मुन्धुम गाउँने अनि भोलिपल्ट भुल्के हुँदै बराहक्षेत्र पुगी कपाल काटेर चोखिन्छन् ।’

यस पटक पनि गत शुक्रबार बराहक्षेत्रका लागि धनकुटाबाट हिडेकाहरु चार दिनपछि सोमबार धनकुटा फर्किएका छन् । धनकुटामा बिगत एक बर्षको अवधिमा ५४ जना आठपहरियाहरुको मृत्यु भएको छ । उनीहरुका परिवारका सदस्य तथा आफन्तहरु बराहक्षेत्र पुगी पितृकार्य गरेर फर्किएका हुन् । अब, हरेक घर–घरमा फुलमाला पहिरिएर केसिङ (ढोल) सहित समूह–समूहमा गोलबद्ध भई १५ दिनसम्म निरन्तर नाचगान गर्दै वाडाङ्मेट मनाउँने गरिन्छ । एक बर्षभरी मृत्यू भएका आफन्तहरुको चीर शान्ति र भावी पुस्ताको उन्नतिको कामना गर्दै शुभकामना साटासाट गरिन्छ । आ–आफ्ना घरमा अन्न र मासुबाट बनाईएका विभिन्न परिकार चिउरीको पातमा राखेर आफन्तलाई प्रसाद स्वरुप बाँडेर खाई औंसीमा यो चाड समापन हुन्छ । मंसिरे चाड वाडाङ्मेटलाई सहिदभूमि गाउँपालिकाको खाल्सा क्षेत्रमा वाडाङ्मी भनेर मनाउने गरिन्छ । वाडाङ्मेटको अवसरमा धनकुटा नगरपालिकाले नगर क्षेत्रमा सोमबार सार्वजनिक विदासमेत दिएको छ ।

धनकुटा नगरपालिका क्षेत्र आठहरियाको उद्गम स्थल हो । देशभर करिब १० हजारको संख्यामा रहेका आठपहरियाहरुमध्ये धनकुटामा मात्रै झण्डै ८ हजारको बसोबास छ । मूख्यगरी धनकुटा नगरपालिकाको वडा नं. २, ७, ८ र ९ मा आठपहरियाहरु बसोबास गर्दै आएका छन् । आदिवासी जनजातिमा सुचिकृत हुनबाट बञ्चित अल्पसंख्यक आठपहरियाहरुले बर्षौ अघिदेखि आदिवासी जनजातिमा सुचिकृतको मागसमेत गर्दै आएका छन् ।