बिचार/बिश्लेषण

स्थानीय निकाय गाउँ विकास समिति, नगरपालिका र जिल्ला विकास समितिहरु बस्तीस्तर देखि नागरिकको अधिकार स्थापित गरी सूशासन र विकास लागि जिम्मेवार निकाय हुन । लोकतन्त्रको मूलमर्म नै स्थानीय तहमा स्थानीय सरकारबाट सेवा प्रवाह गर्नु हो । नेपालमा दोश्रो जनआन्दोलन मार्फत स्थापित संघीय लोकतान्त्रीक गणतन्त्रात्मक संविधानमा राजनैतिक परिवर्तन संगै नागरिकका विकास, सहभागिता र समृद्धिका लागि राजनैतिक, आर्थिक तथा सा...

हाम्रो जीवन फूल जस्तै सुन्दर हुनुपर्छ । उसका काम र व्यवहारले कसैलाई दुःख दिने, सताउने र चोट पुर्याउने खालको हुनु हुँदैन । मानव जीवन प्रकृतिको सुन्दर उपहार हो । यो हाम्रो जिवन भनेको एउटा महत्वपूर्ण अवसर र संघर्षको मैदान पनि हो । हामी पहिला पनि थिएनौ र पछी पनि हुने छैनऊ । जुनवेला हामी छौ त्यही बेला असल र महान कार्य गरेर यो देश र समाजलाई केही दिन सक्नु पर्छ । अनिमात्र मानव भएको अर्थ हुन्छ । स्वार्थ...

दास प्रथाको जतिसुकै विरोध गरे पनि हामी कुनै न कुनै अवस्थामा रहदै आएका छौं । दास भनेकै आश्रित रहनु हो । सर्वप्रथम त हामी प्रकृति निर्भर छौं । हामीसित प्राकृतिक अन्तरविरोध त छदैछ साथै शासक वर्ग निर्मित अन्तरविरोध छ । एक नम्बरमा प्रकृतिले हामीमाथि शासन गरेको छ भने दोस्रो नम्बरमा विभिन्न खाले विचारधाराका शासक वर्गहरूले पनि विविध खाले नीति नियमहरू बनाएर हामीमाथि शासन लादेर शासन चलाएकै छन् दास प्रथा थ...

शासन कस्तो हुनुपर्छ भन्ने ज्ञान कम्युनिष्टहरूलाई थियो कि थिएन ? सङ्घर्ष, युद्ध, क्रान्ति जस्ता शब्द घोकेर सत्तामा पुगेका कम्युनिष्टहरूले जनतालाई सुशासन दिन सके जस्तो लागेन । विधिको शासन भनेको के हो ? विधि बनाउने विधायक हुन् कि होइनन् ? विधायकले विधि निर्माण गरिसकेपछि त्यसको अक्षरस पालन गर्नु गराउनु पर्छ कि पर्दैन । विधिको शासन नमान्नेलाई के गर्नु पर्छ भन्ने ज्ञान सत्ताको कुर्सीमा बस्ने व्यक्तिमा...

संसार अस्तित्वको प्रकट अभिव्यक्ति हो । अस्तित्व अद्वैत (नन डुअल) अपरिवर्तनीय र शास्वत (नित्य) छ भने संसार सतत परिवर्तनशील, अनित्य र द्वैत (डुअल) अर्थात् ऋण र धन (निगेटिभ र पोजेटिभ) तत्वको जोडको रूपमा छ । त्यसैले संसार विभिन्न तत्वहरूको संयोग (जोड) हो भने अस्तित्व ती सबै तत्वहरूको पनि आधार र कारणरूप तत्व हो । संसारमा जे पनि प्रकट रूपमा अस्तित्ववान हुन्छ त्यो संयोगको रूपमा हुन्छ । संयोगबाट निर्मि...

७. वसिष्ठ र करालजनकबिचको सम्वाद यस जगत्को क्षरण अर्थात् लय जेमा हुन्छ, त्यस कहिल्यै क्षरित नहुने अक्षर र क्षरणशील अर्थात् नाशवान् जगत्का विषयमा कराल जनकलाई वशिष्ठले दिएका ज्ञानको प्रसङ्ग पनि सम्झिन योग्य छ । उनले सृष्टिका नाम, तह र क्रम यसरी देखाएका छन्— – विद्यासर्ग– हिरण्यगर्भ (बुद्धि) – अविद्यासर्ग– अहङ्कार, प्रजापति विराट् – वैकृतसर्ग– ५ महाभूत ः आकास, वायु, तेज, जल र पृथ्वी + ५ विषय ः...